Amelia Earhart, geboren op 24 juli 1897, was al als kind bijzonder avontuurlijk. Ze klom in bomen of ging op jacht. En ze was gefascineerd door ‘mannenberoepen’, en dan vooral door vrouwen die zich aan zo’n beroep waagden. Ze verzamelde dan ook krantenartikels over deze vrouwen. Jaren later zou ze ook zélf een beroep uitoefenen dat, zeker toen nog, vooral in mannenhanden lag.

Toen ze in 1920 zelf voor het eerst mocht meevliegen in een vliegtuig, was ze er namelijk van overtuigd: ze moest en zou pilote worden. Amelia, die de bijnaam Lady Lindy kreeg, liet er geen gras over groeien en begon een jaar later al met vlieglessen. Meer nog: met spaarcenten en een lening kocht ze zelf haar eerste vliegtuigje. Met die Kinner Aister vestigde ze een hoogterecord voor vrouwen.

Solo over Atlantische Oceaan

Het zou niet het eerste record zijn dat Amelia op haar naam schreef. Vier jaar later vloog ze namelijk als eerste vrouw de Atlantische Oceaan over. Daarover zei Amelia dat ze “misschien ooit zou proberen om die overtocht zelf in haar eentje te vliegen”. En zo gebeurde het ook: Amelia Earhart raakte vooral bekend doordat ze in 1932 als eerste vrouwelijk pilote, en als tweede persoon ooit, diezelfde oceaan solo overvloog. Ze vertrok met een Lockheed Vega van Harbor Grace in Newfoundland in Amerika naar Londonderry in Noord-Ierland, een tocht waar ze zo’n 20 uur over deed.

Ze reisde niet alleen van het ene continent naar het andere. Amelia reisde ook Amerika zelf rond, om er te spreken over de positie van vrouwen; ze doorbrak genderrollen door recordvluchten te maken waar haar mannelijke collega’s niet in waren geslaagd.

Zo werd ze drie jaar na haar stunt over de Atlantische Oceaan ook de eerste persoon die solo de Stille Oceaan overstak in een vliegtuig.

“Ik wil het doen omdat ik het wil doen”

Maar daar liet Amelia het niet bij. Ze droomde ervan om in een vliegtuig rond de wereld te vliegen. Ze zou niet de eerste zijn die zich daaraan waagde. Maar het zou met 47.000 kilometer, omdat ze een route rond de evenaar zou volgen, wel de langste vlucht zijn. En die droom wilde ze niet zomaar opzij schuiven. Al was ze zich er zeer goed van bewust dat het een gevaarlijke onderneming kon worden. “Begrijp alsjeblieft dat ik me heel goed bewust ben van de risico’s. Ik wil het doen omdat ik het wil doen. Vrouwen moeten dingen proberen, zoals mannen dingen hebben geprobeerd. Als ze falen, is hun mislukking alleen maar een uitdaging voor anderen”, zei Amelia daarover in 1937.

Niet lang na die uitspraak vertrok Amelia met een Lockheed Electra op haar avontuur. Nadat door een lekke band van haar toestel een eerste poging mislukte, startte ze een paar maanden later opnieuw: op 1 juni 1937 vertrok Amelia vanuit Miami richting Zuid-Amerika, Afrika, om dan via het Midden-Oosten naar zuidoost-Azië te vliegen. Daar kwam ze op 29 juni aan in Nieuw-Guinea. Op dat moment had ze samen met haar navigator Fred Nanoon al zo’n 35.000 kilometer afgelegd.

(video: het vertrek van Earhart op Nieuw-Guinea)

De volgende stop zou Howland zijn, een eiland in de Grote Oceaan tussen Hawaï en Australië. Howland is een onbewoond eiland, maar speciaal voor de recordpoging van Amelia werd er een landingsbaan aangelegd en werd er brandstof gestockeerd.

Maar dat eiland heeft Amelia met haar vliegtuig nooit bereikt. Het vliegtuig werd wel nog gespot toen het over de Nukumanu-eilanden vloog. Er was toen ook nog radiocontact. Maar sindsdien, 2 juli 1937, ontbreekt elk spoor. De Lockheed Electra verdween, net als Amelia en Fred Noonan. Zoekacties van de marine en kustwachten leverden niets op. Ook radiocontact krijgen met het vliegtuig van de twee was niet meer mogelijk. Wat er met hen gebeurd is, is sinds dan een groot mysterie. Dat de toen 39-jarige vrouw waar zo werd naar opgekeken en die zoveel records op haar conto had staan plots zomaar in het niets verdween, is al decennialang voer voor complottheorieën.

Gecrasht in zee, spionne, geëxecuteerd, teruggekeerd,... ?

Onderzoekers vermoeden de Lockheed te kampen kreeg met te weinig brandstof en daarna in zee is gestort. Anderen denken dan weer dat Noonan en Earhart te weinig ervaring hadden met de zend- en ontvangstapparatuur bij nacht en onder bewolkte hemel en dat ze daardoor uiteindelijk in de verkeerde richting vlogen en zijn neergestort.

Daarnaast wordt gedacht dat een verborgen tijdfout in de navigatie Noonan en Earhart in de war bracht en dat ze daardoor Howland niet vonden en daar dus niet op tijd geraakten voor extra brandstof.

Ook een sterke wind die het vliegtuig uit koers heeft doen raken behoort tot de theorieën. Nog een theorie is dat Amelia een noodlanding moest maken en dat dit gebeurde op Nikumaroro, toen nog Gardner Island. Daar zouden Noonan en Earhart geland zijn, maar omdat het om een onbewoond eiland ging, zijn ze daar uiteindelijk omgekomen, zo luidt de theorie. In 1940, drie jaar na de mysterieuze verdwijning van Earhart en haar vliegtuig, werden daar beenderen gevonden. Na onderzoek bleek dat die behoorden tot een Europese man, en dat ze dus niet van Amelia waren. Maar recenter onderzoek wees uit dat de beenderen evengoed óók van een vrouw konden zijn die groter dan gemiddeld was; iets waar Earharts’ postuur aan beantwoordt. In de buurt van dat eiland zouden 5 jaar geleden ook brokstukken van een vliegtuig zijn gevonden in het water.

Al is die theorie van een noodlanding wel populair: zo wordt ook gedacht dat de Lockheed een noodlanding heeft moeten maken op Saipan, een eiland dat toen in handen was van Japan. De Japanners op het eiland zouden Noonan en Earhart verdacht hebben van spionage, waarna het duo werd geëxecuteerd.

Sommigen geloven dat Earhart, omwille van haar vriendschap met president Franklin D. Roosevelt, een geheim agente was voor de VS en dat ze bewust van koers is veranderd met haar vliegtuig om Japanse eilanden in de Stille Oceaan in’t oog te houden, maar dat ze door die koerswijziging in de problemen is gekomen. Of ook: omdat ze een geheim agente was, is Earhart gewoon veilig en wel teruggekeerd naar de VS, kon ze daar haar naam veranderen en leefde ze gewoon met een andere naam en dus als onbekende verder.

Doodverklaard, maar nog altijd zoekacties

Amelia Earhart zelf werd in 1939 door de Amerikaanse overheid doodverklaard nadat die concludeerde dat haar Lockheed was neergestort in de Stille Oceaan. Volgens dié theorie zou de beroemde pilote samen met haar vliegtuig dus op de bodem van de zee liggen.

Daarom wordt er in het water naar haar gezocht. Al jaren worden er zoekexpedities opgezet om de verdwenen pilote terug te vinden, expedities die intussen al miljoenen dollars hebben gekost.

Niet alleen zijn er al vele zoektochten in het water gepasseerd, ook onder andere op het voormalige Gardner Island is er al veelvuldig gezocht geweest. Dat was in juni zelfs nog het geval. Toen trok een team van onderzoekers met speurhonden het eiland op op zoek naar Amelia Earhart. Maar ook zij vonden niets, waardoor er nog altijd geen antwoord is op de vraag wat er nu juist met de beroemde avonturierster gebeurd is en dat nog steeds een mysterie blijft.